Wan bi stran û helbestên devkî hewl daye civak û dîroka xwe biparêzin. Mijarên van helbest û stranên wan bi bawerî, neteweyî, evîndarî û fermanan, hatine hûnandin. Mînakên wan cûre stranan pirr in ku di wan de bûyerên dîrokî tên vegotin. Ji nav wan ên herî bi nav û deng, stranên Gênc Xelîl, Sorgul, Xansê û Reşo, Derwêşê Evdî û Edûlê ne.
Di nava Êzîdiyan de ji bo her sirûdê, cûreyek ji awazê dixwînin. Ji hinek stranan re dibêjin “stranên koçik” ango “stranên dîwanan”. Ev stran li şevbuhêrkên dîwan û meclîsan tên gotin. Ya balkêş ew e ku hin ji wan stranan bi taybetî ji bo mêran in û hin jî ji bo jinan. Ji wan, cûreyek melodî heye ku jê re “Xerîbî” tê gotin. Ev stran xasma ji bo jinan hatine gotin. Di dema şînê de li ser miriyan tên gotin. Helbesteke nivîskî ya diyarkirî jî tine ye û her kes bi xwe li hev tîne û dibêje. Yanî ev stran jixweberî ne.
Destûra xwedê û maçkirina tembûrê
